PFOS en PFOA zijn stoffen welke behoren tot de chemische stoffengroep PFAS. Over PFAS is de afgelopen jaren flink wat gezegd en geschreven. Beide stoffen vindt je onder andere in het Nederlandse oppervlaktewater en grondwater. PFAS is moeilijk uit water te zuiveren, derhalve worden de stoffen welke tot deze groep behoren dan ook in kleine deeltjes in ons drinkwater teruggevonden. We gaan je uitleggen wat PFOS en PFOA nu precies is.
PFAS staat voor poly- en perfluoralkylstoffen. De eigenschappen van deze stoffen zijn water- en vetafstotend. Daar deze stoffen door de mens gemaakt worden zijn ze niet biologisch afbreekbaar. PFAS stoffen worden vaak verwerkt in onder andere pannen, verf, voedselverpakkingen, jassen, cosmetica, skiwax, smeermiddelen en blusschuim.
PFOS staat voor perfluoroctaansulfonaten, en behoort tot de verzamelgroep PFAS. Deze chemische stoffen hebben ook goede eigenschappen. Zo staan ze bekend om hun water, vet en vuil afstotende eigenschappen. Te denken valt aan bijvoorbeeld pannen en regenkleding. Anderzijds beschikken deze stoffen echter ook over slechte eigenschappen zo vindt je bijvoorbeeld ook hoge concentraties van deze stoffen in het schuim van brandblussers. De stoffen komen vrij via het afvalwater van fabrieken alsook bij het naspoelen van blusschuim na een brand, en komen dan in de grond terecht. PFOS verspreidt zich ook via de lucht waardoor ze dan in aanraking komen met bronnen die gebruikt worden voor ons drinkwater.
Een andere slechte eigenschap is dat de stoffen amper of niet afbreekbaar zijn waardoor, wanneer het in het milieu terecht komt ze daar voor altijd aanwezig blijven. Zelfs door middel van een chemische behandeling is PFOS haast onmogelijk onschadelijk te maken, alleen bij heel hoge temperaturen kun je het verbranden.
PFOA is een afkorting voor perfluoroctaanzuur. Ook deze stof behoort tot de verzamelgroep PFAS. PFOA beschikt over een zeer goede olie- en waterwerende werking. Dit is dan ook de voornaamste reden dat het gebruikt wordt voor onder andere bakpapier, vloerwas, textiel, tapijten, tapijtenreinigers en pizzadozen.
PFOA is tevens een hulpstof in de bereiding van Teflon, bijvoorbeeld om de anti-aanbaklaag van pannen te fabriceren. Door middel van een bereikt akkoord met alle grote producenten van PFOA in de VS is het in 2015 uitgefaseerd. Wel kun je het nog aantreffen in geïmporteerde producten vanuit bijvoorbeeld Azië.
PFOA komt tevens voor in de bodem van de regio Zuid-Holland Zuid. Dit is gekomen in 2015 door de DuPont / Chemours fabriek in Dordrecht, welke jarenlang PFOA in producten heeft verwerkt hierdoor is het via regen en wind neergedaald in een breed gebied rondom de fabriek en zo in de bodem gekomen. In 2018 is er een regionaal bodemonderzoek PFOA gepubliceerd.
Van zowel PFOA als PFOS is bekend dat het schadelijke effecten kan hebben op het immuunsysteem en op de voortplanting en ontwikkeling van het ongeboren kind. Het is mogelijk kankerverwekkend, kan je lever beschadigen, zorgen voor een hoger cholesterol gehalte en een hoge bloeddruk veroorzaken.
Zowel PFOS als PFOA worden als verontreiniging in ons drinkwater aangetroffen, tevens kan het via besproeiing van gewassen in de teelt en akkerbouw in onze voedselketen terecht komen. Beide stoffen verspreiden zich via de lucht, bodem, voedsel en water. Het grootste deel belandt echter in het milieu door uitstoot van de industrie. Door regenwater komen PFAS in oppervlaktewater terecht of via de bodem in het grondwater. In ons land wordt zowel oppervlakte- als grondwater gebruikt als bron voor ons drinkwater.
PFAS zijn moeilijk uit het drinkwater te zuiveren met de huidige zuiveringstechnieken. De concentraties in het drinkwater liggen nog ver onder de wettelijke norm, en worden daarom niet als schadelijk voor onze gezondheid gezien. Wat kun je er zelf aan doen om dit nog verder te minimaliseren? Filter je kraanwater met ZeroWater, de enige filter die PFAS uit het water haalt. Zo ben je altijd verzekerd van écht zuiver drinkwater!
